گرچه تا امروز ایستگاههای راه آهن مبدا سفر بودند اما میتوان برخی از آنها را به تنهایی جاذبه گردشگری دانست که در کنار جانپناهها، پلها و ریلهای قطار یک بسته سفری جذاب را میسازند.
«گردشگری راه آهن» یک ابتکار جدید از انواع مختلف شاخههای صنعت گردشگری است که با گردشگری ریلی متفاوت است.
اگر گردشگری ریلی به سفرهای با قطار گفته میشود در شاخه گردشگری راه آهن همه آنچه که مربوط به راه اهن است مورد توجه قرار میگیرد از ایستگاههای قطار، واگنهای قدیمی، قطارهای قدیمی، پلها و حتی خانه کارکنان راه آهن و یا مسیر ایجاد ریل که دیدن همه آنها جزو شاخه گردشگری راه آهن هستند.
مدیران شرکت راه آهن معتقدند که توسعه جذب گردشگران خارجی در دستور کار راه آهن قرار دارد و باید به این موضوع توجه کرد که ایران به دنبال توسعه توریسم ریلی است نمونهای از این تلاش را نیز میتوان در ورود قطارهای گردشگری به صنعت ریلی کشور دانست.
محمد محسنیان از اهداف شرکت راه آهن بهره برده و حالا مبتکر تورهای گردشگری راه آهن شده است او که راهنمایی تور خبرنگاران را در مسیر شمال و محدوده روستای امین آباد تا پل اوریم را بر عهده داشت داستان ساخت راهها، تونلها و جان پناهها و قطارها را توضیح میداد و افراد گروه را به دیدن پل ورسک و صدای ریل قطار در تونلهای ۳۶، ۱۶، ۴۳ و ۶ دعوت کرد.
خبرنگاران گردشگری مسیرشان را از روستای امین آباد شروع کردند. اولین توقف آنها در منطقه شوراب بود منطقهای در ۴۵ کیلومتری شهر زیرآب. اگر مه همه جا را سفید نکرده باشد، در روزهای دیگر میشود آبشار شوراب را دید و جریان آبی که به دلیل گذشتن از لایههای گوگردی قابل استفاده نیست و به همین دلیل نامش را شوراب گذاشتهاند.
قطار گردشگری راه آهن با مسافت ۹۰ کیلومتر از کل مسیرش را از سوادکوه میگذرد. شهری که در مسیر ارتباطی شمال کشور با مرکز ایران دارد. یکی از این مسیرهایی که ارتباط میان شهرها را با یکدیگر بیشتر و فاصلهها را کم کرده است تونل شماره ۶ است که دیدن آن در این مسیر، کار دشواری نیست.
تونلی که برای ساخت آن کارگران زیادی فعالیت کردند و در حین کار جان خود را از دست داده و در محوطه آرامگاه اخوت دفن شدند و اکنون از آنها یک سنگ یادبودی باقی مانده که یکی از جاذبه های قابل احترام این مسیر به شمار میآید.
دوگل در میانه راه و پس از توقف روی سه خط طلا واقع شده است. جایی که قلمرو راه آهن روی سینه کوه نقاشی شده است و میتوان پیچ و تاب خوردنهای ریل آهنی را در دل کوه دید.
در تمام طول مسیر هر کجا که قطار گردشگری توقف کند، جاذبهای به نام جان پناه وجود دارد که هنوز در برخی از آنها یک بخاری هیزمی قراردارد. این جان پناهها در دل زمین واقع شدهاند و مانند یک اتاق کوچک در و دیوار و پنجره و دودکش دارند.
غیر از آن وجود پلهای متعدد در مسیر مانند پل آوریم یا پل کلانتری کنار برجهای دیده بانی و خانههای متروک جاذبهای را ایجاد میکنند که با نم نم باران و مناظر سبز دشت و درختهای اطراف دل هر گردشگری را میبرد.
امکان ندارد که کسی به این مناطق برود و از خودش و از مناظر پیش رویش عکس نگیرد. این شرایط و مناظر در هر فصلی وجود دارد چه ۶ ماهه اول سال که این مناطق را سبزی درختان و مه و باران های فصلی زیباتر می کند و چه پاییز هزار رنگ.
شاه کلید تور گردشگری راه آهن پل ورسک است. قطار گردشگری که مخصوص مسافران خاص در ریل راه آهن شمال حرکت میکند، در ایستگاه پل ورسک توقف میکند. همانجاست که دوربینها لحظه عبور قطار را از روی پل ثبت و ضبط میکنند.
پلی که برای ساختش افسانهها و قصههای زیادی وجود دارد. محسنیان تمام این قصهها را تعریف میکند برای گردشگرانی که انتخاب درستی و یا نادرستی آن دست خودشان است.
ورسک اما تنها یک پل و یک ایستگاه نیست روستای نزدیک به پل نیز به همین نام است با خانههایی که هنوز همه آنها جای خود را به آپارتمان ندادهاند. خشتی هستند و گلی. با پنجره هایی به همان سبک قدیمی.
میتوان در کوچه پس کوچههای آن قدم زد و از پایین به پل ورسک خیره شد. جذابتر از آن توقف روی پل ورسک است توقفی که هیچ گاه گردشگران عادی قطار تهران _ ساری آن را تجربه نمیکنند. این بار می توان لحظاتی را روی پل توقف کرد و از پشت شیشه های قطار نمای روستای ورسک را از آن بالا
دید. این تجربه را تنها گردشگران تور راه آهن تجربه میکنند.
جاذبه دیگر این مسیر سه خط طلاست که راهنمایان تور حتما آن لحظه بودن در هر یک از مسیرهای طلایی را به گردشگران اعلام می کنند تا آنها باشند و تصور حضور در یکی از سه خطوط معروف به خط های طلایی.
راه آهن ایران با در نظر گرفتن ۵ مشخصه تاریخی، اجتماعی، فنی، زیبایی مسیر و وجه فراتر از عملکرد یکی از جذابیتهای فوق العاده گردشگری به شمار میآید. این برنامه نیز برای آشنایی با جاذبههای بخش کوهستانی مسیر راه آهن شمال طراحی شده است و در طی آن، بازدیدکنندگان با تاریخ ساخت راه آهن ایران، مسیر راه آهن شمال، راهکارهای فنی، نحوه کاهش ارتفاع و چند اثر شاخص این بخش از راه آهن ایران آشنا میشوند.
متولیان برای بالابردن کیفیت این برنامه در تلاشند که تعدادی از خانههای متروک شده کارکنان راه آهن را که در این مسیر قرار دارند، مرمت کرده و به عنوان اقامتگاه بومی در اختیار گردشگران قرار دهند در این صورت گردشگران میتوانند مدت بیشتری را با این جاذبههای مسیر آهنی بگذرانند.
این تور پس از بازدید و طی کردن مسیر سه خط طلا، ایستگاه دوگل، پل ورسک، ایستگاه ورسک، سرخ آباد، دو آب، طاله و پل اوریم دوباره به روستای امین آباد می رسد و یک سفر نیم روزه را برای گردشگران میسازد.