گروه مطالعات سیاست‌گذاری و پایش فضای کسب و کار انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته می‌کوشد با ارائه گزارش‌های آماری، تصویری شفاف از عملکرد گذشته صنعت و اثرات آن روی شاخص‌های مختلف حمل و نقل ریلی تهیه و منتشر نماید.
گزارش پیش‌رو شاخص‌های مهم این صنعت را در بازه‌های 9 ماهه اول و 3 ماهه سوم سال 1401 با دوره‌های گذشته مقایسه می‌کند. امید است با افزایش دقت و جامعیت تصمیمات مدیران بر مبنای آمار و اطلاعات به‌روز، شاهد بهبود و پیشرفت در صنعت حملونقل ریلی باشیم.
تحلیل این گزارش در زیر آمده است:
- با رسیدن به آخر پاییز 1401، حدود 13 ماه از شروع به کار تیم مدیریت جدید راه‌آهن گذشته است. از نظر بسیاری از کارشناسان، این مدت، می‌توانست فرصت کافی برای جبران بخشی از عقب‌ماندگی‌ها و خروج از رکود بخش ریلی فراهم کند که متاسفانه علی‌رغم نقش مهم حملونقل ریلی در اقتصاد و نیاز مبرم صنایع کشور به خدمات این بخش، در دوره زمانی مذکور اوضاع وخیم‌تر شده است. بنابراین می‌توان نتایج عملکردی مندرج در این گزارش را تا حد زیادی متاثر از سیاست‌ها وتصمیمات رویکرد مدیریتی کنونی دانست.
- متوسط بهره‌وری ماهیانه واگن‌های باری در 9 ماهه نخست سال جاری 11.3 درصد نسبت به مدت مشابه سال 1400 افت داشته است. در همین مدت سرعت بازرگانی واگن‌های باری با کاهش 14.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به عدد 3.43 کیلومتر بر ساعت رسیده است. از طرفی با وجود رشد این دو شاخص در 3 ماهه سوم سال جاری نسبت به 3 ماهه دوم، آمار حاکی از افت این دو شاخص نسبت به 3 ماهه نخست سال جاری و 3 ماهه چهارم سال 1400 می‌باشد.
- تن کیلومتر بار ترانزیتی ریلی که در 9 ماهه نخست سال 1400 رشد جهشی نسبت به مدت مشابه سال‌های 1399 و 1398 داشت، در 9 ماهه نخست امسال افت 46 درصدی نسبت به پارسال تجربه کرده است.
- با تسکین محدودیت‌های کرونایی، بهره‌وری واگن‌های مسافری در 9 ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال‌های 1400 و 1399 رشد قابل توجهی داشته است. در عین حال این شاخص در 3 ماهه سوم سال جاری نسبت به 3 ماهه دوم و اول به ترتیب 14.52 و 4.24 درصد کاهش یافته است.
- درصد آماده به کاری لکوموتیوها در 9 ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 1.8 درصد کاهش داشته است. البته در 3 ماهه سوم سال جاری این شاخص نسبت به 3 ماهه دوم رشد 2.3 درصدی را تجربه کرده است. دلیل این بهبود بازگشت 8 لکوموتیو نیازمند تعمیر به چرخه سیر و همچنین اضافه شدن 8 لکوموتیو جدید به جمعیت کشنده‌های ریلی کشور با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بوده است. در حال حاضر مهم‌ترین گلوگاه حملونقل ریلی کمبود ناوگان کشنده آماده به کار موجود در شبکه می‌باشد. این انجمن کماکان پیشنهاد می‌کند راه‌آهن نسبت به واگذاری مزایده‌ای لکوموتیوهای سرد و زمین‌گیر (در قالب فروش یا ROO) به بخش خصوصی اقدام نماید تا در زمان اندکی تعداد بیشتری از لکوموتیوهای نیازمند به تعمیر به مدار خدمت وارد شوند.
- در بازه 9 ماهه مورد گزارش اتفاقات زیر بر منافع بخش خصوصی ریلی اثرگذاری جدی داشته‌اند:
- نافرمانی راه‌آهن در برابر ابلاغیه شورای رقابت مبنی بر اجرای دستورالعمل تعیین تعرفه لکوموتیو
- رشد سوانح ریلی و تحمیل بخش زیادی از خسارت‌های آن‌ها بر بخش خصوصی
- تداوم سیاست‌گذاری دستوری در تعیین قیمت بلیت قطارهای مسافری و از جمله تشدید محدودیت سقف قیمت بلیت قطارهای 5 ستاره
- توقیف طویل‌المدت تعداد زیادی از واگن‌های باری و مسدودسازی سیستم صدور بارنامه شرکت‌های بخش خصوصی به بهانه‌های غیرموجه
- تعیین تعرفه بهره‌برداری به صورت یک‌جانبه از سوی راه‌آهن با حذف بخش خصوصی از فرآیند مطالعات و مذاکرات مربوطه
- وضع جرائم غیرشرعی و غیرقانونی بر بدهی‌های بخش خصوصی به راه‌آهن
این گزارش را می‌توانید از لینک زیر دانلود و مطالعه بفرمایید.
