صرفه‌جویی ۳.۲ میلیارد لیتر گازوئیل از مسیر توسعه حمل بار با راه‌آهن

توسعه راه‌آهن از جمله سیاست‌های مشترک کشورهای پهناور برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل است. ایران نیز به عنوان یک کشور پهناور که از جمعیت زیاد، مراکز تولید پرتعداد و تولیدات معدنی فراوان بهره‌مند است، برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل خود نیازمند توسعه این زیرساخت راهبردی است. در این راستا دکتر سبحان نظری دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی در گفتگو با مسیر اقتصاد در خصوص لزوم افزایش سهم راه‌آهن از حمل بار گفت: افزایش سریع سهم راه‌آهن از حمل بار یک ضرورت برای کشور است که همه کارشناسان بر روی آن اتفاق نظر دارند. عمده کشورهای هم رده ایران به لحاظ وسعت، بالای ۳۵ درصد از بار خود را از طریق راه‌آهن حمل می‌کنند. به عنوان مثال مطابق آخرین آمار سهم راه‌آهن از حمل بار در کشورهای روسیه، استرالیا، کانادا و آمریکا بر اساس واحد «تن کیلومتر» به ترتیب برابر ۹۱، ۶۵، ۶۲ و ۴۴ درصد است.

وی افزود: بر اساس سیاست‌های کلی بخش حمل و نقل که در سال ۱۳۷۹ ابلاغ شد، توسعه راه‌آهن با اهدافی مانند ارتقاء بهره‌وری انرژی نسبت به سایر زیربخش‌های حمل و نقل اولویت دارد. همچنین بر اساس قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب ۱۳۸۶ سهم راه‌آهن از حمل بار در کشور باید به ۳۰ درصد می‌رسید. با عدم دستیابی به هدف فوق در موعد مقرر، دولت مجددا در قانون برنامه ششم توسعه مکلف به افزایش سهم راه‌آهن از حمل بار تا ۳۰ درصد شد که این بار نیز با انقضاء این قانون در انجام تکلیف خود ناکام ماند.

دستیابی به سهم ۳۰ درصدی راه‌آهن از حمل بار با سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد

این کارشناس حمل و نقل در خصوص راهکار افزایش سهم راه‌آهن از حمل بار در کشور تا ۳۰ درصد گفت: ابتدا باید توجه داشت که در همین شبکه راه‌آهن موجود و از سوی صاحبان بار کنونی که بخشی از بار خود را به وسیله راه آهن جابجا می‌کنند، ۲ الی ۳ برابر وضع فعلی، تقاضای حمل بار وجود دارد که با ۴ اقدام می‌توان به تقاضای فوق پاسخ گفت:

• اول اصلاح و بهینه نمودن نظام بهره برداری شبکه؛
• دوم دوخطه کردن برخی مسیرها که نهایتاً مستلزم صرف ۲.۵ میلیارد دلار است؛
• سوم خرید واگن به تعداد واگن‌های کنونی که ۱.۵ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد؛
• و چهارم خرید لوکوموتیو به تعداد فعلی که به ۸۰۰ میلیون دلار اعتبار نیاز دارد.

بنابراین با سرمایه‌گذاری حدود ۵ میلیارد دلار می‌توان ظرفیت فعلی حمل بار در راه‌آهن را تا سه برابر افزایش داد و سهم راه‌آهن را از کل بازار حمل بار کشور به ۳۰ درصد رساند.

صرفه‌جویی سالانه ۳.۲ میلیارد لیتر گازوئیل با رساندن سهم راه آهن از حمل بار به ۳۰ درصد

به گفته دکتر نظری مهمترین فایده انتقال حمل بار از جاده به راه‌آهن، کاهش مصرف سوخت است، وی افزود: به طور متوسط برای جابجایی هر تن-کیلومتر بار در جاده ۶۸ سی سی گازوئیل مصرف می‌شود حال آنکه در راه‌آهن تنها ۱۰ سی سی مصرف می‌شود.

نظری در پایان گفت: مطابق آمارهای سازمان‌های مربوطه در سال ۱۴۰۰، ۲۶۰ میلیارد تن-کیلومتر بار در جاده و ۳۲ میلیارد تن-کیلومتر در راه‌آهن جابجا شده است. با این حساب برای انتقال ۳۰ درصد بار به شبکه راه آهن باید ۸۸ میلیارد تن-کیلومتر از کل ۲۹۲ میلیارد تن-کیلومتر حمل بار زمینی بر بستر راه‌ آهن باشد. در این‌صورت در طول یک سال، ۳.۸ میلیارد لیتر از مصرف سوخت در جاده‌ها کاسته و ۵۶۰ میلیون لیتر به مصرف راه‌آهن افزوده خواهد شد؛ در نتیجه ۳.۲ میلیارد لیتر گازوئیل در طول سال صرفه جویی خواهد شد.