در حالی که مقام معظم رهبری در بازدید اخیر خود از نمایشگاه توانمندی های ساخت داخل، حمایت از بخش خصوصی را مورد تاکید قرار داده اند، سیاست ها و رفتارهای مدیریت شرکت راه آهن، بخش خصوصی را از صنعت ریلی گریزان کرده است.
مقام معظم رهبری در بازدید اخیر خود از نمایشگاه دستاوردهای تولیدکنندگان داخلی بر حمایت از بخش خصوصی تاکید کردند. بیانات ایشان در این نمایشگاه همگی موید این نکته است که رهبر معظم انقلاب خواهان حضور موثر و پررنگ بخش خصوصی در عرصه های مختلف اقتصاد کشور است.
نگاهی به عملکرد شرکت راه آهن در سال های اخیر نشان می دهد، مسیری که این شرکت در تعامل با بخش خصوصی در پیش گرفته است، تناسبی با منویات مقام معظم رهبری ندارد.
بازخوانی نامه سرگشاده ای که پنج تشکل اصلی بخش خصوصی صنعت ریلی یعنی انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته، انجمن مهندسی حمل و نقل ریلی، انجمن تولیدکنندگان واگن و لوکوموتیو، کانون دانش، صنعت و بازار حمل و نقل ریلی و انجمن مهندسی حمل و نقل ایران به همراه پنج کارشناس برجسته این حوزه به رئیس جمهور منتشر کردند یک راه روشن برای درک دور بودن سیاست ها و رفتارهای مدیریت راه آهن با بخش خصوصی است.
در بخشی از این نامه سرگشاده آمده است: در سال ۱۴۰۱، اگرچه با سرمایه گذاری بخش خصوصی، ورود حدود ۱۶۰۰ دستگاه واگن باری نو به شبکه منجر به افزایش ۵.۷ درصدی جمعیت این ناوگان شد، شاخص «تن کیلومتر کل بار ریلی حمل شده»، ۸/۱ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ افت داشته است.
نویسندگان در این نامه تاکید کرده اند: این در حالی است که شاخص یاد شده در سال ۱۴۰۰ نیز نسبت به سال ۱۳۹۹ با وجود رشد ۳/۴ درصدی جمعیت واگن های باری، ۸/۵ درصد کاهش یافته بود. این بدان معناست که افزایش ناوگان نه تنها به افزایش عملکرد حمل بار منجر نشده، حتی با افت عملکرد و درآمدزایی نیز همراه شده است تا سرمایه گذاران بخش خصوصی بیش از پیش از این بخش دلزده شوند. در واقع طی دو سال گذشته شاخص بسیار مهم «بهره وری متوسط ماهیانه واگن های باری» که ملاک جذابیت سرمایه گذاری خصوصی در این بخش است، با رسیدن به ۸۳ هزار تن کیلومتر، افت حدود ۲۵ درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۹ تجربه کرده است، به این معنا که هر ۴ واگن باری در سال ۱۴۰۱، به اندازه ۳ واگن باری در سال ۱۳۹۹ بار حمل کرده اند که این مصداق تضییع منابع کشور و بخش خصوصی است.
در بخش دیگری از این نامه می خوانیم: غیر از موارد پیش گفته که مختصراً نمایان گر افت جدی و بحرانی عملکرد بخش ریلی است، نکات نا امید کننده دیگری نیز در رویکردهای مدیریتی متولیان این بخش رایج است که از جمله آنها، می توان به تلاش علنی برای بازگشت از خصوصی سازی و دولتی سازی مجدد بخش ریلی بر خلاف قوانین و مقررات صریح کشور و … اشاره کرد.
سوال اینجاست که با توجه به سخنان اخیر مقام معظم رهبری و تاکید مکرر ایشان بر ضرورت میدان داری بخش خصوصی در اقتصاد کشور، آیا مدیریت راه آهن تغییری در رویه های ضد بخش خصوصی خود ایجاد خواهد کرد یا خیر؟
