از آذر 1398 به بعد، روند کاهشی شاخص بسیار مهم بهرهوری واگنهای باری آغاز شد. این در حالی است که تا پیش از آن، به خصوص در بازه زمانی سالهای 1392 تا 1397 این شاخص رشد تدریجی و با ثباتی داشته است. یک علت اصلی این افت را بدون شک میتوان کاهش کیفیت مدیریت با انتصابات سیاسی و غیرفنی دانست.
مدیر ارشد فعلی شرکت راهآهن ج.ا.ا با استدلالی شگفت و ضدتوسعه، علت اصلی این افت را رشد جمعیت ناوگان واگنهای باری میداند و به اتکای همین استدلال غیرمنطقی، در چند ماه اخیر در برابر توسعه ناوگان باری موانعی ایجاد کرده است. اما برای متخصصان امر روشن است که مهمترین دلیل این اتفاق نامطلوب، کاهش شدید نیروی کشش و لکوموتیو آماده به کار است و این نیز خود، به دلایل زیر، عمدتاً ناشی از کیفیت نامناسب مدیریت راهآهن است:
– ناتوانی شرکت راهآهن ج.ا.ا در نگهداری و تعمیر لکوموتیوهای تحت مالکیت دولت به دلیل مشکلات بودجهای، که در صورت دست برداشتن مدیران راهآهن دولتی (طبق قانون) از مالکیت این ناوگان و واگذاری آنها به بخش خصوصی، شاهد انباشتن این تعداد خرابی نبودیم؛
– رسوب مطالبات شرکتهای خصوصی مالک لکوموتیو نزد راهآهن و کمبود نقدینگی این شرکتها برای تعمیر و نگهداری لکوموتیوهای خصوصی، که این نیز ناشی از بر هم خوردن توازن دخل و خرج راهآهن با تصدیگری غیرضروری و مدیریت کمکیفیت است؛
– پافشاری غلط مسئولین شرکت راهآهن بر حفظ و حتی افزایش تصدیگری این شرکت در بهرهبرداری از داراییهای ریلی کشور بر خلاف قوانین و اسناد بالادستی
– انفعال مسئولین شرکت راهآهن ج.ا.ا در راستای رفع چالشهای اساسی بخش حملونقل ریلی کشور وتداوم سقوط عملکرد حمل بار ریلی و به جای آن تمرکز بر تبلیغات و انتشار آمارهای غلط و شاخصهای جعلی به منظور دستاوردسازی و حفظ و تقویت برند شخصی؛
– و سرانجام، فاصلهگذاری عمدی و دشمنی علنی مسئولین راهآهن با فعالان و سرمایهگذاران بخش خصوصی و سنگاندازی در فعالیتهای آنها به طرقی مانند قطع غیرقانونی سیستم صدور بارنامه، که باعث تحمیل خسارات سنگین همزمان به بخش خصوصی و دولت شده است.